Viêm amidan xơ teo là biến chứng của viêm amidan cấp tính và chưa đến giai đoạn viêm amidan mạn tính. Lúc này, amidan sẽ không bị sưng phồng nhưng lại có tình trạng xơ hóa, lỗ chỗ gồ ghề. Đây là căn bệnh thường gặp ở những người trưởng thành. Bài viết sau sẽ cung cấp thông tin những điều cần biết về viêm amidan xơ teo.
Tổng quan chung viêm amidan xơ teo
Viêm amidan xơ teo là biến chứng của viêm amidan cấp tính và chưa đến giai đoạn viêm amidan mạn tính. Lúc này, amidan sẽ không bị sưng phồng nhưng lại có tình trạng xơ hóa, lỗ chỗ gồ ghề. Đây là căn bệnh thường gặp ở những người trưởng thành. Bạn có thể nhận biết bằng việc quan sát bằng thường. Amidan sẽ có màu sẫm và dày hơn so với bình thường. Người bệnh sẽ cảm thấy khó nuốt, xuất hiện nhiều sỏi amidan có mùi hôi khó chịu.
Triệu chứng viêm amidan xơ teo
Các triệu chứng phổ biến của viêm amidan xơ teo bao gồm:
- Đau hoặc ngứa họng;
- Khó nuốt;
- Amidan và cổ họng sưng đỏ;
- Đốm trắng trên amidan của bạn;
- Sốt cao;
- Sưng hạch bạch huyết (các tuyến ở hai bên cổ, phía dưới tai);
- Đau bụng hoặc nôn mửa (phổ biến hơn ở trẻ nhỏ).
Nguyên nhân viêm amidan xơ teo
Nguyên nhân phổ biến nhất gây viêm amidan là do nhiễm virus. Những trường hợp viêm amidan do vi khuẩn cũng có thể xảy ra và thường có biểu hiện nặng hơn nhiễm virus.
- Viêm amidan do virus: Các loại virus như cảm lạnh thông thường và cúm gây ra tới 70% trường hợp viêm amidan. Những người bị viêm amidan do virus có biểu hiện triệu chứng nhẹ hơn so với những người bị viêm amidan do vi khuẩn.
- Viêm amidan do vi khuẩn (viêm họng liên cầu khuẩn): Streptococcus nhóm A là tác nhân gây viêm amidan do vi khuẩn thường gặp nhất. Những người không có amidan vẫn có thể bị viêm họng liên cầu khuẩn (trong trường hợp này, nó ảnh hưởng đến cổ họng của họ thay vì amidan). Nói chung, viêm amidan do vi khuẩn gây ra các triệu chứng nghiêm trọng hơn viêm amidan do virus.
Đối tượng nguy cơ mắc bệnh viêm amidan xơ teo
Viêm amidan xơ teo thường gặp ở trẻ em nhiều hơn người lớn. Tần suất mắc bệnh ở nam và nữ ngang nhau. Những người có sức đề kháng yếu cũng có nguy cơ mắc viêm amidan xơ teo.
Những yếu tố làm tăng nguy cơ mắc viêm amidan xơ teo:
- Vệ sinh răng miệng không kỹ lưỡng.
- Thường xuyên sử dụng các chất kích thích như thuốc lá, rượu bia, chất gây nghiện dạng xịt hoặc hít khác,…
- Tiếp xúc gần gũi với người bị bệnh viêm amidan.
Chẩn đoán viêm amidan xơ teo
Để chẩn đoán viêm amidan xơ teo, bác sĩ tai mũi họng có thể tiến hành các bước thăm khám như:
- Kiểm tra cổ họng xem có bị đỏ và sưng tấy không.
- Hỏi về các triệu chứng khác mà bạn gặp phải, như sốt, ho, sổ mũi, phát ban hoặc đau bụng. Điều này có thể giúp họ loại trừ các tình trạng khác.
- Khám tai và mũi của bạn để tìm các dấu hiệu nhiễm trùng khác.
- Sờ hai bên cổ để xem hạch bạch huyết có sưng và đau không.
Các xét nghiệm có thể được chỉ định như:
- Công thức máu: Đánh giá tình trạng tăng bạch cầu trung tính trong các trường hợp viêm amidan do tác nhân vi khuẩn.
- Phết họng: Xét nghiệm này giúp bác sĩ biết được vi khuẩn nào gây ra tình trạng viêm amidan.
Phòng ngừa viêm amidan xơ teo
Cách phòng ngừa tốt nhất là thực hiện các phương pháp vệ sinh tốt. Bạn có thể thực hiện các biện pháp sau để phòng ngừa viêm amidan xơ teo:
- Rửa tay thường xuyên và kỹ lưỡng, đặc biệt là trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh;
- Không dùng chung ly uống nước, đồ dùng cá nhân;
- Thay bàn chải đánh răng mỗi 3 tháng hoặc sau khi chẩn đoán mắc bệnh viêm amidan.
Để giúp ngăn ngừa sự lây lan của bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn hoặc virus sang người khác, cần thực hiện các biện pháp sau:
- Giữ con bạn ở nhà khi bé bị ốm;
- Hãy hỏi bác sĩ khi nào con bạn có thể trở lại trường học;
- Ho hoặc hắt hơi vào khăn giấy;
- Rửa tay sau khi hắt hơi hoặc ho.
Điều trị viêm amidan xơ teo như thế nào?
Nội khoa
Điều trị viêm amidan xơ teo phụ thuộc vào nguyên nhân. Mặc dù các triệu chứng của viêm amidan do virus và viêm amidan do vi khuẩn có thể giống nhau nhưng phương pháp điều trị của chúng lại khác nhau. Điều trị có thể bao gồm:
- Thuốc kháng sinh: Nếu nhiễm trùng của bạn là vi khuẩn thì sẽ được bác sĩ chỉ định uống kháng sinh. Bác sĩ có thể kê đơn thuốc kháng sinh như Penicillin, Clindamycin hoặc Cephalosporin. Điều quan trọng là phải làm theo hướng dẫn của bác sĩ và uống đủ liều kháng sinh, ngay cả khi bạn cảm thấy khỏe hơn sau vài ngày. Nếu bạn ngừng dùng thuốc quá sớm, tình trạng nhiễm trùng có thể trở nên trầm trọng hơn hoặc lan sang bộ phận khác trên cơ thể bạn.
- Thuốc giảm đau: Bác sĩ cũng có thể khuyên dùng thuốc giảm đau như Ibuprofen hoặc Acetaminophen để giúp bạn giảm đau họng.
Ngoài ra, bạn có thể giảm các triệu chứng viêm amidan do virus và vi khuẩn tại nhà bằng cách:
- Uống nước ấm;
- Súc miệng bằng nước muối ấm;
- Ngậm viên ngậm trị đau họng.
Ngoại khoa
Phẫu thuật cắt bỏ amidan có thể được sử dụng để điều trị viêm amidan tái phát thường xuyên, viêm amidan mãn tính hoặc viêm amidan do vi khuẩn không đáp ứng với điều trị bằng kháng sinh.
Phẫu thuật cắt amidan cũng có thể được thực hiện nếu viêm amidan gây ra các biến chứng khó kiểm soát, chẳng hạn như:
- Khó thở khi ngủ;
- Thở khó khăn;
- Nuốt khó khăn, đặc biệt là thịt và các thực phẩm dai khác;
- Áp xe amidan không thuyên giảm khi điều trị bằng kháng sinh.
Phẫu thuật cắt amidan thường được thực hiện và được chăm sóc theo dõi ngoại trú, trừ khi con bạn còn rất nhỏ, có tình trạng bệnh lý phức tạp hoặc nếu có biến chứng phát sinh trong quá trình phẫu thuật thì mới chỉ định nằm viện theo dõi. Điều đó có nghĩa là con bạn sẽ có thể về nhà vào ngày phẫu thuật. Quá trình hồi phục hoàn toàn thường mất từ 1 đến 2 tuần.