Ung Thư Tuyến Giáp Là Gì Và 6 Dấu Hiệu Thường Gặp

Bạn có biết rằng một tuyến nhỏ hình con bướm ở cổ, được gọi là tuyến giáp, đóng một vai trò vô cùng quan trọng trong cơ thể? Tuyến giáp sản xuất ra hormone giúp điều chỉnh quá trình trao đổi chất, ảnh hưởng đến năng lượng, nhịp tim, và nhiều chức năng khác. Tuy nhiên, cũng giống như các cơ quan khác, tuyến giáp cũng có thể bị ung thư. Vậy ung thư tuyến giáp là gì? Những dấu hiệu nào cần được đặc biệt lưu ý? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết này.

Tuyến Giáp Và Vai Trò Của Nó

Tuyến giáp là một tuyến nội tiết nằm ở phía trước cổ, ngay dưới thanh quản. Nó có hình dạng giống con bướm với hai thùy nằm hai bên khí quản. Tuyến giáp sản xuất ra các hormone tuyến giáp, chủ yếu là thyroxine (T4) và triiodothyronine (T3), có vai trò quan trọng trong việc:

• Điều chỉnh quá trình trao đổi chất: Hormone tuyến giáp ảnh hưởng đến tốc độ cơ thể sử dụng năng lượng từ thức ăn.
• Kiểm soát nhịp tim: Hormone tuyến giáp ảnh hưởng đến nhịp tim và huyết áp.
• Phát triển và tăng trưởng: Hormone tuyến giáp rất quan trọng cho sự phát triển của não bộ và cơ thể, đặc biệt là ở trẻ em.
• Điều hòa nhiệt độ cơ thể: Giúp duy trì nhiệt độ cơ thể ổn định.

Khi tuyến giáp hoạt động không bình thường, có thể dẫn đến nhiều vấn đề sức khỏe, bao gồm cả ung thư tuyến giáp.

Ung Thư Tuyến Giáp Là Gì?

Ung thư tuyến giáp là một loại ung thư phát triển trong các tế bào của tuyến giáp. Đây là loại ung thư nội tiết phổ biến nhất. Mặc dù tỷ lệ mắc bệnh đang có xu hướng gia tăng, nhưng nhìn chung, ung thư tuyến giáp thường có tiên lượng tốt, đặc biệt là khi được phát hiện và điều trị sớm.

Định Nghĩa Ung Thư Tuyến Giáp

Ung thư tuyến giáp là sự phát triển bất thường và không kiểm soát của các tế bào tuyến giáp, tạo thành các khối u ác tính.

Các Loại Ung Thư Tuyến Giáp

Có bốn loại chính của ung thư tuyến giáp, được phân loại dựa trên loại tế bào ung thư:

• Ung thư biểu mô nhú (Papillary thyroid carcinoma): Đây là loại phổ biến nhất, chiếm khoảng 80-85% các trường hợp. Nó phát triển chậm và thường có tiên lượng tốt.
• Ung thư biểu mô nang (Follicular thyroid carcinoma): Chiếm khoảng 10-15% các trường hợp. Loại này cũng phát triển chậm nhưng có xu hướng di căn xa hơn so với ung thư biểu mô nhú.
• Ung thư biểu mô tủy (Medullary thyroid carcinoma): Chiếm khoảng 3-5% các trường hợp. Loại này phát triển từ các tế bào C của tuyến giáp, sản xuất calcitonin. Nó có thể liên quan đến yếu tố di truyền.
• Ung thư không biệt hóa (Anaplastic thyroid carcinoma): Đây là loại hiếm gặp nhất nhưng cũng là loại ác tính nhất, phát triển rất nhanh và khó điều trị.

6 Dấu Hiệu Thường Gặp Của Ung Thư Tuyến Giáp

Việc nhận biết sớm các dấu hiệu của ung thư tuyến giáp là rất quan trọng để có thể điều trị kịp thời và hiệu quả. Dưới đây là 6 dấu hiệu thường gặp:

Khối U Ở Cổ

Đây là dấu hiệu phổ biến nhất của ung thư tuyến giáp. Bạn có thể tự sờ thấy một khối u ở cổ, thường là ở phía trước cổ, ngay dưới yết hầu. Khối u có thể cứng hoặc mềm, di động hoặc cố định. Tuy nhiên, không phải tất cả các khối u ở cổ đều là ung thư. Nhiều trường hợp là các nhân tuyến giáp lành tính.

Khàn Tiếng Kéo Dài

Khàn tiếng kéo dài, không rõ nguyên nhân, đặc biệt là khi đi kèm với khối u ở cổ, có thể là dấu hiệu của ung thư tuyến giáp. Khối u có thể chèn ép lên dây thần kinh thanh quản, gây ra khàn tiếng.

Khó Nuốt

Khó nuốt hoặc cảm giác vướng víu ở cổ họng khi nuốt thức ăn cũng có thể là một dấu hiệu của ung thư tuyến giáp. Khối u lớn có thể chèn ép lên thực quản, gây ra khó nuốt.

Khó Thở

Tương tự như khó nuốt, khối u lớn ở tuyến giáp cũng có thể chèn ép lên khí quản, gây ra khó thở hoặc cảm giác hụt hơi.

Sưng Hạch Bạch Huyết Ở Cổ

Các hạch bạch huyết ở cổ có thể bị sưng lên nếu ung thư tuyến giáp đã di căn đến các hạch này. Bạn có thể sờ thấy các hạch nhỏ, cứng ở cổ.

Đau Cổ Hoặc Tai

Một số người bị ung thư tuyến giáp có thể cảm thấy đau cổ hoặc đau tai. Cơn đau có thể lan ra phía sau tai.

Các Yếu Tố Nguy Cơ Của Ung Thư Tuyến Giáp

Mặc dù nguyên nhân chính xác gây ung thư tuyến giáp vẫn chưa được biết rõ, nhưng có một số yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh:

Tiền Sử Gia Đình

Nếu trong gia đình bạn có người thân (bố mẹ, anh chị em ruột) mắc ung thư tuyến giáp, đặc biệt là ung thư biểu mô tủy, bạn có nguy cơ mắc bệnh cao hơn. Điều này cho thấy yếu tố di truyền đóng một vai trò nhất định trong sự phát triển của bệnh.

Tiếp Xúc Với Bức Xạ

Tiếp xúc với lượng lớn bức xạ, đặc biệt là bức xạ ở vùng đầu và cổ trong thời thơ ấu (ví dụ: xạ trị cho các bệnh lý khác), làm tăng nguy cơ mắc ung thư tuyến giáp.

Tiền Sử Bệnh Tuyến Giáp

Những người có tiền sử mắc các bệnh lý tuyến giáp như bướu cổ, viêm tuyến giáp Hashimoto, hoặc các nhân tuyến giáp có nguy cơ phát triển ung thư tuyến giáp cao hơn. Tuy nhiên, phần lớn các nhân tuyến giáp là lành tính.

Giới Tính Và Độ Tuổi

Ung thư tuyến giáp phổ biến hơn ở phụ nữ, đặc biệt là trong độ tuổi từ 30 đến 50.

Chế Độ Ăn Uống Thiếu I-ốt (Ở Một Số Khu Vực)

Ở những khu vực thiếu i-ốt trong chế độ ăn uống, tỷ lệ mắc một số loại ung thư tuyến giáp, đặc biệt là ung thư biểu mô nang, có thể cao hơn. Tuy nhiên, việc bổ sung i-ốt thông qua muối i-ốt đã giúp giảm thiểu tình trạng này ở nhiều quốc gia.

Chẩn Đoán Ung Thư Tuyến Giáp

Việc chẩn đoán sớm ung thư tuyến giáp là rất quan trọng để có phương pháp điều trị kịp thời và hiệu quả. Các phương pháp chẩn đoán thường được sử dụng bao gồm:

Khám Lâm Sàng

Bác sĩ sẽ khám vùng cổ để tìm kiếm các khối u, hạch bạch huyết sưng to và đánh giá các dấu hiệu khác.

Xét Nghiệm Máu

Xét nghiệm máu có thể đo nồng độ hormone tuyến giáp (T3, T4, TSH) và các chất chỉ điểm ung thư như calcitonin (đặc biệt trong ung thư biểu mô tủy).

Siêu Âm Tuyến Giáp

Siêu âm tuyến giáp là một phương pháp chẩn đoán hình ảnh không xâm lấn, sử dụng sóng âm để tạo ra hình ảnh của tuyến giáp. Siêu âm giúp phát hiện các nhân tuyến giáp, đánh giá kích thước, hình dạng và cấu trúc của chúng.

Chọc Hút Tế Bào Bằng Kim Nhỏ (FNA)

Chọc hút tế bào bằng kim nhỏ (FNA) là một thủ thuật lấy mẫu tế bào từ nhân tuyến giáp bằng một kim nhỏ. Mẫu tế bào này sẽ được xét nghiệm dưới kính hiển vi để xác định xem nhân tuyến giáp là lành tính hay ác tính. Đây là phương pháp chẩn đoán xác định ung thư tuyến giáp chính xác nhất.

Xạ Hình Tuyến Giáp

Xạ hình tuyến giáp sử dụng một lượng nhỏ chất phóng xạ để tạo ra hình ảnh của tuyến giáp. Phương pháp này giúp đánh giá chức năng của tuyến giáp và phát hiện các nhân tuyến giáp hoạt động bất thường.

Điều Trị Ung Thư Tuyến Giáp

Phương pháp điều trị ung thư tuyến giáp phụ thuộc vào loại ung thư, giai đoạn bệnh và tình trạng sức khỏe của bệnh nhân. Các phương pháp điều trị chính bao gồm:

Phẫu Thuật Cắt Bỏ Tuyến Giáp

Phẫu thuật cắt bỏ tuyến giáp là phương pháp điều trị chính cho hầu hết các loại ung thư tuyến giáp. Bác sĩ có thể cắt bỏ một phần hoặc toàn bộ tuyến giáp, tùy thuộc vào mức độ lan rộng của ung thư.

Xạ Trị I-ốt Phóng Xạ

Xạ trị i-ốt phóng xạ sử dụng i-ốt phóng xạ (I-131) để tiêu diệt các tế bào ung thư tuyến giáp còn sót lại sau phẫu thuật. Phương pháp này đặc biệt hiệu quả đối với ung thư biểu mô nhú và ung thư biểu mô nang.

Liệu Pháp Hormone Thay Thế

Sau khi cắt bỏ toàn bộ tuyến giáp, bệnh nhân cần được điều trị bằng liệu pháp hormone thay thế để bổ sung hormone tuyến giáp cho cơ thể.

Hóa Trị (Trong Một Số Trường Hợp Hiếm)

Hóa trị ít được sử dụng trong điều trị ung thư tuyến giáp, thường chỉ được áp dụng trong các trường hợp ung thư không biệt hóa hoặc khi ung thư đã di căn xa.

Kết Luận

Ung thư tuyến giáp là một bệnh lý có thể điều trị hiệu quả nếu được phát hiện sớm. Việc nhận biết các dấu hiệu sớm, hiểu rõ các yếu tố nguy cơ và chủ động thăm khám sức khỏe định kỳ là vô cùng quan trọng. Đừng ngần ngại đến gặp bác sĩ nếu bạn có bất kỳ lo lắng nào về tuyến giáp.

Câu Hỏi Thường Gặp (FAQ)

Ung thư tuyến giáp có chữa khỏi được không?

Tiên lượng của ung thư tuyến giáp nói chung là tốt, đặc biệt là khi được phát hiện và điều trị sớm. Tỷ lệ chữa khỏi có thể lên đến trên 90% đối với các loại ung thư biểu mô nhú và ung thư biểu mô nang.

Tôi có nên tự kiểm tra tuyến giáp tại nhà không?

Bạn có thể tự kiểm tra tuyến giáp bằng cách sờ nắn vùng cổ. Tuy nhiên, việc tự kiểm tra không thể thay thế cho việc khám bác sĩ chuyên khoa.

Những ai nên tầm soát ung thư tuyến giáp?

Những người có tiền sử gia đình mắc ung thư tuyến giáp, tiền sử tiếp xúc với bức xạ, hoặc có các triệu chứng nghi ngờ nên tầm soát ung thư tuyến giáp.

Sau phẫu thuật cắt bỏ tuyến giáp tôi cần làm gì?

Sau phẫu thuật, bạn cần được theo dõi sức khỏe định kỳ và điều trị bằng liệu pháp hormone thay thế theo chỉ định của bác sĩ.

Hy vọng bài viết này đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích về ung thư tuyến giáp. Hãy chia sẻ bài viết này để mọi người cùng nâng cao nhận thức về căn bệnh này.