Thoái hóa khớp gối là một trong những dạng viêm khớp thường gặp ở người lớn tuổi. Bệnh tiến triển qua nhiều giai đoạn, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng vận động và đời sống sinh hoạt của người bệnh.
Thoái hóa khớp gối có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân
Quá trình thoái hóa của sụn khớp
Thoái hóa khớp không chỉ diễn ra ở sụn khớp mà còn xảy ra ở những vị trí không ngờ đến như xương dưới sụn. Xương dưới sụn là phần xương nằm bên dưới sụn khớp, có chức năng hỗ trợ sụn chống sốc, giảm áp lực để khớp vận động bình thường. Ngoài ra, bộ phận này còn cung cấp một phần dinh dưỡng cho sụn canxi nằm gần mặt xương dưới sụn, giúp thúc đẩy chuyển hóa sụn khớp.
Quá trình lão hóa và vận động làm thay đổi hình dạng, cấu trúc của xương dưới sụn. Khi khớp vận động nhiều (đặc biệt đối với người thừa cân, béo phì) dễ dẫn đến các vi chấn thương sụn khớp, làm vỡ các mảnh sụn khớp nhỏ. Các mảnh vụn của sụn khớp vỡ ra sẽ phóng vào hệ thống bạch mạch và tuần hoàn.
Khi đó, các tế bào miễn dịch sẽ hiểu rằng các mảnh vụn khớp là các kháng nguyên lạ nên sinh ra kháng thể kháng sụn khớp cùng với các protein tiền viêm như TNF-α, Interleukin 1, Interleukin 6, Interferon Gamma… Kháng thể sẽ theo tuần hoàn đến dịch khớp và tấn công toàn bộ sụn khớp, dẫn đến phá hủy sụn khớp và xương dưới sụn. Đồng thời, sự khởi phát quá trình viêm khớp dẫn đến hẹp khe khớp và hình thành các gai xương dẫn đến đau khớp khi vận động.
Xương dưới sụn hư tổn khiến lớp sụn mất đi lớp hỗ trợ chịu lực và nguồn cung cấp dưỡng chất. Trong quá trình thoái hóa, sụn bị nứt gãy, bong tróc cũng là yếu tố tác động thêm sự tổn thương xương dưới sụn. Quá trình suy thoái, tác động giữa sụn và xương dưới sụn khiến cho khớp thoái hóa nhanh hơn.
Nguyên nhân gây thoái hóa khớp gối
Thoái hóa khớp gối có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân. Sau đây là một số nguyên nhân chính dẫn đến thoái hóa khớp gối:
Tuổi tác: Quá trình lão hóa tác động không nhỏ đến xương khớp, người càng lớn tuổi càng dễ bị thoái hóa khớp gối.
Di truyền: Nếu trong gia đình có người mắc chứng thoái hóa khớp gối, bạn sẽ có nguy cơ cao mắc chứng bệnh này.
Hậu quả sau chấn thương: Tổn thương khớp gối do va chạm, té ngã nếu không được điều trị dứt điểm sẽ dễ dẫn đến thoái hóa khớp gối về sau.
Giới tính: Nữ giới thường có nguy cơ mắc bệnh về khớp gối cao hơn nam giới. Một yếu tố gia tăng khác như nữ giới thường xuyên đi giày cao gót cũng làm tăng áp lực lên sụn khớp.
Cân nặng: Người thừa cân, béo phì sẽ dễ mắc chứng thoái hóa khớp gối hơn do khớp gối chịu áp lực nặng nhất từ trọng lượng cơ thể.
Tính chất công việc: Những người làm công việc tay chân như thường xuyên khuân vác nặng, lên xuống cầu thang hoặc cần phải đứng lâu,… cũng dễ dẫn đến thoái hóa khớp gối nhanh hơn.
Thói quen sinh hoạt: Ngủ sai tư thế, thường xuyên ngồi hoặc đứng quá lâu, không vận động hoặc tập luyện quá sức,… cũng có thể khiến khớp gối nhanh thoái hóa hơn.
Triệu chứng của thoái hóa khớp gối
Thoái hóa khớp gối thể hiện một hoặc nhiều dấu hiệu, tùy thuộc vào tình trạng bệnh của mỗi người. Các triệu chứng biểu hiện của thoái hóa khớp gối:
Đau nhức: Đây là triệu chứng đầu tiên, người bệnh sẽ cảm nhận được những cơn đau âm ỉ tại khớp gối. Cường độ đau sẽ tăng dần khi người bệnh di chuyển hoặc vận động.
Cứng khớp: Người bệnh cảm thấy cơ khớp đầu gối bị cứng, không thể cử động hay co duỗi bình thường, các khớp giãn ra sau đó 10 – 20 phút.
Sưng tấy, khó vận động: Một trong các dấu hiệu của thoái hóa khớp gối là đầu gối bị sưng tấy, cứng cơ, khó co duỗi, gây bất tiện trong vận động hàng ngày, đi lại khó khăn.
Teo ổ khớp, biến dạng khớp gối: Dấu hiệu này cho thấy tình trạng thoái hóa khớp gối đã trở nên nghiêm trọng. Ở giai đoạn này, sụn khớp đã bị tổn thương nặng, cần thăm khám và điều trị kịp thời.
Đầu gối phát ra tiếng lạo xạo: Do sụn khớp bị tổn thương, lớp dịch khớp cũng có thể bị mất đi nên khi chân co duỗi sẽ phát ra tiếng lạo xạo, lục cục ở khớp gối.
Thoái hóa khớp gối có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau. Phát hiện sớm nguyên nhân sẽ giúp người bệnh có điều trị phù hợp và biết cách phòng ngừa bệnh quay lại.
Phương pháp điều trị thoái hóa khớp gối
Để điều trị thoái hóa khớp gối hiệu quả, bác sĩ sẽ chỉ định người bệnh thực hiện các phương pháp điều trị kết hợp với thay đổi lối sống và chế độ dinh dưỡng:
Sử dụng thuốc kê đơn: Người bệnh sử dụng thuốc kê đơn điều trị thoái hóa khớp gối cần tuân thủ chỉ định của bác sĩ. Tùy vào tình trạng bệnh, bác sĩ sẽ chỉ định loại thuốc phù hợp như thuốc uống, thuốc bôi ngoài da hoặc thuốc dán tại các vị trí đau. Trong một số trường hợp bác sĩ sẽ tiêm thuốc vào ổ khớp của người bệnh. Tác dụng của các loại thuốc này chủ yếu hỗ trợ giảm đau, kháng viêm.
Vật lý trị liệu: Vật lý trị liệu có thể được áp dụng để điều trị thoái hóa khớp gối ở giai đoạn sớm, thường được bác sĩ chỉ định điều trị kết hợp với sử dụng thuốc. Tác dụng của vật lý trị liệu giúp giảm đau, hỗ trợ cải thiện khả năng vận động, hạn chế tình trạng co cứng khớp.
Giảm cân: Người bệnh nên giảm cân nếu cơ thể có dấu hiệu béo phì, thừa cân. Kiểm soát cân nặng là giải pháp giúp người bệnh kiểm soát thoái hóa khớp gối hiệu quả nhất.
Thay đổi chế độ dinh dưỡng: Dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong điều trị thoái hóa khớp gối. Người bệnh nên bổ sung vào chế độ ăn hàng ngày các thực phẩm hỗ trợ phục hồi cơ xương khớp, đồng thời kiêng những chất có hại với khớp.
Các loại thực phẩm tốt cho người thoái hóa khớp gối như cá nước lạnh, nước hầm từ xương sụn, xương ống, ngũ cốc nguyên cám, đậu hạt, nhóm trái cây giàu vitamin C,…
Liệu pháp Đông y: Châm cứu, bấm huyệt, điện phân là những phương pháp Đông y trị có thể hỗ trợ cải thiện thoái hóa khớp, kết hợp với các bài thuốc Đông y giúp giảm đau, tăng cường chức năng sụn khớp. Tuy nhiên, hiện nay có nhiều cơ sở Đông y hành nghề trái phép và nghiệp vụ chuyên môn không cao, khiến không ít trường hợp người bệnh tiền mất tật mang. Vì vậy bạn nên cẩn trọng khi lựa chọn điều trị khớp gối bằng phương pháp này.
Liệu pháp tế bào gốc: Tế bào gốc được điều chế từ mô của chính người bệnh, trở thành thuốc tế bào gốc dùng để tiêm vào khớp gối. Đây là một trong những phương pháp hiện đại giúp cải thiện thoái hóa khớp gối đồng thời hỗ trợ các tế bào khác hoạt động tốt hơn. Tuy nhiên, biện pháp này còn nhiều hạn chế như phụ thuộc hoàn toàn vào cơ địa của người bệnh, chi phí khá cao và hiện tại vẫn còn khá ít cơ sở chuyên môn áp dụng.
Phẫu thuật: Phẫu thuật là giải pháp cuối cùng khi những biện pháp khác không thể đáp ứng. Phẫu thuật thoái hóa khớp có tính rủi ro cao, cần phải cân nhắc dựa trên tình trạng của người bệnh.
Thoái hóa khớp gối là bệnh lý khá phổ biến ở người lớn tuổi, gây không ít ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, làm hạn chế khả năng vận động, thậm chí là gây tàn phế nếu người bệnh không điều trị kịp thời. Vì vậy, người bệnh không nên chủ quan. Hãy xây dựng lối sống khoa học, khám sức khỏe định kỳ giúp phòng ngừa và phát hiện bệnh kịp thời.
Một số câu hỏi liên quan đến thoái hóa khớp gối (FAQ)
1. Thoái hóa khớp có chữa được không?
Khi sụn khớp đã bị mòn hoặc tổn thương sẽ không thể tái tạo một cách tự nhiên. Vì vậy, thoái hóa khớp gối không thể chữa khỏi hoàn toàn. Tuy nhiên bạn có thể làm chậm bệnh tiến triển bằng cách thực hiện lối sống lành mạnh, hạn chế các hoạt động gây tổn thương sụn khớp. Tuyệt đối tránh các hành động gây căng thẳng quá mức cho khớp gối trong thời gian dài.
2. Thoái hóa khớp có nguy hiểm không?
Khớp gối quyết định đến khả năng vận động, một khi bị thoái hóa sẽ gây ra những ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống người bệnh. Khi bị thoái hóa khớp gối người bệnh sẽ đi lại, vận động khó khăn, thậm chí mất khả năng vận động. Một số trường hợp khớp gối bị biến dạng, khô khớp, cứng khớp, tăng nguy cơ gai xương và vôi hóa sụn khớp. Vì vậy, người bệnh nên đến các cơ sở y tế để được khám và chỉ định phương pháp điều trị phù hợp, nhằm hạn chế các tổn thương về sau.
3. Làm thế nào để phòng ngừa thoái hóa khớp gối hiệu quả?
Vì không thể điều trị dứt điểm thoái hóa khớp vì vậy tốt nhất chúng ta nên ngăn ngừa các yếu tố nguy cơ ngay từ bây giờ. Sau đây là một số biện pháp ngăn ngừa thoái hóa khớp hiệu quả mà bạn có thể thực hiện mỗi ngày:
Hạn chế các công việc nặng và các hoạt động sai tư thế.
Duy trì cân nặng vừa phải, không để béo phì, thừa cân.
Tập thể dục đều đặn mỗi ngày cùng các bài tập phù hợp với thể trạng.
Ăn uống khoa học với chế độ dinh dưỡng gồm các thực phẩm lành mạnh tốt cho cơ xương khớp.
Bổ sung các tinh chất tốt cho xương khớp như Collagen Type 2 không biến tính, Collagen Peptide thủy phân, Eggshell Membrane,Turmeric Root, Chondroitin Sulfate (có trong viên uống JEX),… để giúp hỗ trợ tái tạo sụn khớp, ngăn ngừa viêm khớp, giảm đau xương khớp hiệu quả.
Viên uống JEX với thành phần chiết xuất 100% thiên nhiên, đã được chứng minh có hoạt tính sinh học cao, dễ hấp thu và an toàn với sức khỏe người dùng kể cả người bệnh tiểu đường, tim mạch. Sản phẩm được nhiều chuyên gia khuyên dùng trong các trường hợp cần hỗ trợ giảm đau, ngăn ngừa và hỗ trợ điều trị thoái hóa khớp gối.
Xin lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Độc giả vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể và chính xác nhất.
Bạn có thể xem thêm:
Bệnh khớp – Bệnh văn phòng thường gặp.
Bệnh gout là gì? Nhận biết giai đoạn đầu của bệnh gout
Những nguyên nhân thường gặp gây đau lưng
Lưu ý: thông tin trong bài viết chỉ dành cho mục đích tham khảo và tra cứu, không thay thế cho việc thăm khám, chẩn đoán hoặc điều trị bệnh. Người bệnh cần tuân theo hướng dẫn của bác sĩ, không tự ý thực hiện theo nội dung bài viết để đảm bảo an toàn cho sức khỏe.
