Đồi mồi là gì? Nguyên nhân, triệu chứng, phương pháp phòng ngừa

Đồi mồi là các đốm nâu nhỏ xuất hiện ở trên da gây mất thẩm mỹ, khiến không ít người cảm thấy lo lắng và tự ti. Đồi mồi thường gặp ở những người lớn tuổi nhưng cũng có trường hợp xuất hiện ở người trẻ tuổi. Vậy những nguyên nhân nào gây nên tình trạng đồi mồi trên da và cách cải thiện ra sao?

Tổng quan chung

Bệnh đốm đồi mồi là gì?

Đồi mồi là những đốm phẳng, hình bầu dục, màu nâu, xám hoặc đen, kích thước to nhỏ không đều nhau thường từ 0.5-2.5cm. Đồi mồi có thể xuất hiện trên da ở bất cứ vị trí nào trên cơ thể, nhưng thường xuất hiện nhất là ở những vùng da thường xuyên tiếp xúc với ánh nắng mặt trời như da mặt, vai, ngực, bàn tay, cánh tay. Đồi mồi là một biểu hiện của lão hóa da, theo thời gian, các vết đồi mồi sẽ tăng dần về kích thước và sẫm hơn về màu sắc.

Bệnh đốm đồi mồi phổ biến ở người độ tuổi 40 trở lên, vì ở độ tuổi này, da trở nên mỏng, kém đàn hồi và thường bị tổn thương do tiếp xúc với ánh nắng mặt trời trong khoảng thời gian dài. Tuy nhiên, bệnh đốm đồi mồi cũng có thể xuất hiện ở những người trẻ tuổi, đặc biệt là những người thường xuyên làm việc dưới ánh mặt trời mà không có các biện pháp bảo vệ.

Dấu hiệu nhận biết

Dấu hiệu nhận biết đồi mồi:

• Đốm nâu hình bầu dục, có màu nâu, đen, xám.
• Có kích thước từ 0.5 – 2.5cm.
• Mọc riêng lẻ hoặc mọc thành từng cụm.
• Thường xuất hiện ở những vùng da như 2 bên gò má, lưng, tay, cổ,…

Nguyên nhân

Có nhiều nguyên nhân khiến các đốm đồi mồi xuất hiện, nhưng chủ yếu là do:

• Thường xuyên tiếp xúc với ánh nắng nhưng không sử dụng các biện pháp chống nắng khiến da chịu ảnh hưởng trực tiếp từ tia UV. Điều này kích thích cơ thể phản ứng bảo vệ da bằng cách tăng cường sản xuất melanin tại các vị trí tiếp xúc nắng, từ đó tạo ra các đốm đồi mồi trên da.

• Da lão hóa tự nhiên do tuổi tác dẫn đến bề mặt da bị thiếu hụt collagen và hàng rào bảo vệ da cũng hạn chế hơn. Vì vậy, da dễ bị ảnh hưởng bởi các yếu tố từ môi trường, đặc biệt là tia UV dẫn đến tình trạng khô da, chảy xệ, đốm đồi mồi,…
• Thay đổi nội tiết tố khi mang thai hoặc sử dụng các loại thuốc uống tránh thai gây rối loạn quá trình tổng hợp sắc tố da.
• Sử dụng mỹ phẩm, thuốc khiến da nhạy cảm với nắng, gây ảnh hưởng đến quá trình tổng hợp melanin.
• Chế độ dinh dưỡng thiếu các loại thực phẩm chứa chất oxy hóa hoặc tăng cường miễn dịch cho da như nhóm vitamin A, vitamin C, vitamin B,…

Đối tượng nguy cơ

Theo nghiên cứu, hầu hết mọi người đều có khả năng gặp hiện tượng này, tuy nhiên nhóm đối tượng có các đặc điểm sau sẽ có khả năng gặp phải cao hơn so với những người còn lại.

• Những người thường xuyên hoạt động ngoài trời, khi da tiếp xúc trực tiếp với tia cực tím sẽ thúc đẩy hoạt động mạnh mẽ của sắc tố melanin, da bắt đầu xuất hiện mảng tối màu.
• Phụ nữ trên 40 tuổi, bởi khi đó da bắt đầu lão hóa, thiếu hụt collagen dẫn đến khả năng sinh sản melanin tăng cao, xuất hiện các mảng đồi mồi.
• Mặc dù, hiện tượng này xảy ra ở hầu hết mọi đối tượng, tuy nhiên xu hướng nhiều hơn ở người có làn da trắng do khả năng hấp thụ các tia UVA, UVB cao hơn làm tăng hắc tố trên da.
• Ngoài ra, người có thói quen sử dụng giường tắm nắng cũng có nguy cơ gặp hiện tượng này cao hơn.

Chẩn đoán

Đồi mồi lành tính, có nghĩa là chúng không gây nguy hiểm cho sức khỏe. Tuy nhiên, chúng có thể có biểu hiện tương tự như các tình trạng ác tính khác và cần được điều trị. Đôi khi bác sĩ sẽ yêu cầu sinh thiết – một phần da nhỏ được lấy ra và đánh giá dưới kính hiển vi – để loại trừ bệnh tật. Tuy nhiên, thông thường, bác sĩ có thể chẩn đoán đồi mồi chỉ dựa trên đánh giá trực quan.

Phòng ngừa bệnh

Khi bệnh đốm đồi mồi xảy ra, để điều trị dứt điểm cần kiên nhẫn thực hiện các biện pháp trị liệu trong thời gian dài và có thể rất tốn kém. Do đó, phòng ngừa từ sớm bệnh đốm đồi mồi là điều vô cùng cần thiết. Hạn chế tiếp xúc với ánh nắng là điều quan trọng nhất, tránh các hoạt động ngoài trời khi ánh nắng hoạt động mạnh (khoảng 10 giờ sáng đến 15 giờ chiều). Sử dụng kem chống nắng thường xuyên, 10-15 phút trước khi ra ngoài. Bôi lại kem chống nắng sau mỗi 2 giờ hoặc thường xuyên hơn nếu đổ mồ hôi hoặc đi bơi. Thường xuyên sử dụng mũ rộng vành, khẩu trang, mặc quần áo chống nắng.

Chế độ ăn bổ sung nhiều rau, hoa quả tươi, các thực phẩm giàu vitamin A, E, C, omega-3, selen, uống nhiều nước, ngủ đủ giấc để chống lão hóa da.

Điều trị như thế nào?

Bệnh đốm đồi mồi ngoài ảnh hưởng đến yếu tố thẩm mỹ thì nhìn chung không có gì đáng lo ngại. Tuy nhiên trong một số hiếm trường hợp, khi các đốm đồi mồi có sự tăng trưởng nhanh về kích thước, màu sắc bất thường, bị đau, ngứa hoặc chảy máu, người bệnh cần khám da liễu để đề phòng ung thư da.Về cách điều trị đốm đồi mồi, hiện nay có hai phương pháp chính đó là loại bỏ các đốm da đổi màu và điều chỉnh các đốm da đổi màu.

Phương pháp loại bỏ các đốm da đổi màu

Tùy theo tình trạng bệnh đốm đồi mồi, bác sĩ có thể chọn một trong các phương pháp như:

• Tẩy da hóa học với AHA (alpha hydroxy acid): AHA có nhiều dạng thức, trong đó glycolic acid là dạng phổ biến nhất. AHA có các phân tử nhỏ, dễ dàng thâm nhập vào bề mặt da, giúp thúc đẩy loại bỏ các tế bào da chết theo cơ chế tự nhiên (có hiện tượng bong da nhẹ). Khi dùng AHA thoa lên vùng da có đồi mồi sẽ giúp tăng cường độ ẩm, trẻ hóa làn da nhờ thúc đẩy tái tạo tế bào mới, cải thiện sắc tố, làm đều màu da.
• Liệu pháp Laser YAG: bác sĩ sử dụng tia laser với kích thước siêu nhỏ, bước sóng năng lượng cao ngắm chính xác vị trí cần điều trị. Bước sóng được lựa chọn sẽ tác động tới các sắc tố ở lớp sâu mà không gây tổn thương da. Laser sẽ lấy đi các mô đồi mồi một cách an toàn, không gây đau hoặc chảy máu. Giúp cho bề mặt da và những vùng da xung quanh đồi mồi đều màu, bóng mượt, săn chắc hơn.
• Chiếu năng lượng IPL: năng lượng từ thiết bị IPL xuyên qua các kính lọc trong khoảng thời gian ngắn giúp tạo ra các bước sóng có khả năng tác động sâu vào trong da. Khi chiếu vào vùng da đồi mồi, nhiệt lượng cao từ các bước sóng này sẽ hấp thu các sắc tố melanin, loại bỏ đồi mồi.

Phương pháp điều chỉnh các đốm đồi mồi

Nhiều sản phẩm chăm sóc da và dược mỹ phẩm được sản xuất với mục đích điều chỉnh sắc tố da. Các sản phẩm này giúp làm trắng các vùng da sẫm màu hoặc làm chậm việc sản sinh sắc tố.

• Dẫn xuất Vitamin C: Được chứng minh có tác dụng trong việc chống lại việc tăng sắc tố da.
• Glycolic acid: Là hoạt chất được sử dụng trong nhiều loại mỹ phẩm giúp chống lại chứng tăng sắc tố da. Ngoài ra, glycolic acid còn giúp tẩy tế bào chết, chống lão hóa, ngăn ngừa mụn.
• Kojic acid: là một sản phẩm của quá trình lên men rượu gạo. Kojic acid hoạt động bằng cách ức chế men tạo ra melanin, giúp làm sáng da và đẩy lùi các đốm đồi mồi hiệu quả.

Hy vọng những thông tin chi tiết trong bài viết đã giúp bạn hiểu rõ hơn tình trạng xuất hiện đồi mồi trên da. Để điều trị đồi mồi, các bạn nên đến các cơ sở y tế uy tín, có chuyên gia và bác sĩ giỏi và hệ thống máy móc hiện đại để thực hiện.