Suy gan là tình trạng gan giảm khả năng thực hiện các chức năng bình thường của gan, xảy ra khi phần lớn tổ chức gan bị tổn thương và không có khả năng hoạt động. Đây thường là giai đoạn cuối của nhiều bệnh gan, xảy ra khi phần lớn cơ quan đã bị hư hại, không thể phục hồi.
Suy gan giai đoạn cuối là tổn thương và chức năng gan đã suy giảm đến mức cao nhất
Nguyên tắc dinh dưỡng dành cho người bệnh suy gan giai đoạn cuối
Lợi ích của chăm sóc dinh dưỡng hợp lý cho người bệnh suy gan giai đoạn cuối
- Phòng ngừa và điều trị suy dinh dưỡng.
- Cải thiện chức năng gan.
- Nâng cao chất lượng sống.
- Kéo dài thời gian sống còn.
Cách nấu ăn phù hợp với người suy gan giai đoạn cuối
Nhằm gia tăng khẩu vị, giúp ăn ngon miệng, người bệnh có thể áp dụng mẹo sau:
- Luộc, hấp, nướng hoặc có thể áp chảo rau củ thay vì chiên xào nhiều dầu mỡ
- Sử dụng các gia vị từ thảo mộc như: Quế, nghệ, tỏi… để thay muối, vì người bị xơ gan nên ăn nhạt.
- Với những món thịt, thay vì chiên có thể hấp, nướng, áp chảo để tránh dầu mỡ.
- Không nên ăn hải sản sống hoặc thịt tái chín.
- Xử lý thực phẩm an toàn trước khi sử dụng để tránh ngộ độc.
Dinh dưỡng và chế độ ăn cho người suy gan giai đoạn cuối
- Tuyệt đối không uống rượu.
- Nên ăn 3-5 bữa mỗi ngày và không nên nhịn nói kéo dài.
- Bữa ăn phụ vào buổi tối muộn với thức ăn nhẹ hay sữa là quan trọng, giúp cải thiện suy dinh dưỡng.
- Chất bột đường (cơm, bún, phở…) nên là thành phần chính trong chế độ ăn, chiếm 50-60% nhu cầu năng lượng, sẽ giúp gan dự trữ lại nguồn năng lượng bị hao hụt trong ngày.
- Lượng đạm (thịt, cá, đậu hũ…) cần ăn trong ngày cũng tương tự lúc bình thường. Đạm từ cá và sữa có lợi cho người bệnh gan vì dễ tiêu hóa.
- Chất béo cần ăn lượng vừa phải vì chất béo giúp hấp thu nhiều vitamin A, D, E, K và tham gia rất nhiều các hoạt động chức năng của cơ thể (tái tạo lại tế bào, miễn dịch, đông máu…). Chỉ ăn ít trong trường hợp khó tiêu hay vàng da ứ mật.
- Tăng cường chất khoáng, chất xơ và vitamin từ rau, củ và trái cây tươi.
Bên cạnh đó, cũng cần bổ sung thêm thức ăn hay thức uống, sữa giàu acid amin phân nhánh (BCAA) có nhiều trong đạm thực vật như đậu đỗ hay sữa dành cho bệnh gan. Loại acid amin này đặc biệt có lợi cho người bệnh suy gan vì:
- Là nguồn cung cấp năng lượng cho cơ thể.
- Giúp cơ thể tổng hợp đạm tốt hơn.
- Cải thiện chức năng gan.
- Phòng bệnh não gan (hôn mê gan).
Cách nấu phù hợp cho người suy gan giai đoạn cuối là luộc hoặc hấp
Những thực phẩm bệnh nhân suy gan giai đoạn cuối nên ăn
Những thực phẩm giàu protein
Những thực phẩm này rất cần thiết cho những người mắc suy gan. Trung bình, một người trưởng thành nên bổ sung 1g protein/ ngày. Lưu ý, nên lựa chọn các thực phẩm giàu protein từ thực vật như: ngũ cốc, các loại hạt, sữa,.. thay vì là sử dụng các loại thực phẩm giàu protein từ động vật.
Nên lựa chọn các thực phẩm giàu Protein từ thực vật cho người suy gan giai đoạn cuối
Thực phẩm giàu vitamin
Những người bị suy gan rất cần được bổ sung vitamin và các chất khoáng cần thiết cho cơ thể. Trong đó, rau, củ quả là nguồn cung cấp vitamin và chất khoáng tốt nhất giúp tăng cường và phục hồi chức năng gan.
Thực phẩm chứa đủ chất xơ
Chất xơ rất cần thiết cho việc tăng cường chức năng giải độc gan, đồng thời giúp gan loại bỏ độc tố ra ngoài cơ thể và cân bằng các chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể. Tuy nhiên, bệnh nhân cũng cần lưu ý là chỉ ăn vừa đủ lượng chất xơ cần thiết theo lời khuyên của bác sĩ, cũng không nên ăn quá nhiều chất xơ để hạn chế sự hoạt động của gan.
Thực phẩm giàu Beta-carotene
Chất beta-carotene chứa nhiều trong cà rốt, có tác dụng giúp chống oxy hóa mạnh. Chất này có tác dụng bảo vệ gan chống lại các bệnh về gan và loại bỏ các gốc tự do khỏi cơ thể.
Những thực phẩm giàu axit béo Omega-3
Cá mòi, cá hồi, cá thu và cá ngừ là những thực phẩm rất giàu omega-3 rất. Đây là chất rất tốt trong việc hỗ trợ điều trị bệnh suy gan. Thực phẩm này tốt cho hệ tiêu hóa qua đó hạn chế sự hoạt động của gan. Đây cũng là một trong những chất, được các bác sĩ khuyên cần được bổ sung nhiều trong chế độ ăn hàng ngày của người mắc suy gan.
Các loại cá giàu omega-3 tốt cho người suy gan
Những thực phẩm nên tránh trong bệnh suy gan giai đoạn cuối
Người bệnh suy gan giai đoạn cuối cần lưu ý có một số loại thực phẩm và đồ uống cần phải hạn chế hoặc tránh tuyệt đối.
Tuyệt đối không uống rượu, bia: Bất kỳ lượng rượu, bia nào cũng được coi là không an toàn cho người bệnh suy gan. Uống rượu cũng có thể góp phần gây ra suy dinh dưỡng và các vấn đề sức khỏe khác.
Hạn chế chất béo: Cơ thể tiêu hóa chất béo bằng cách sử dụng mật được tạo ra trong gan. Khi gan bị tổn thương, quá trình sản xuất và cung cấp mật có thể bị ảnh hưởng, dẫn đến các triệu chứng về tiêu hóa. Gan không hoạt động tốt sẽ gặp khó khăn trong việc tiêu hóa thực phẩm giàu chất béo.
Không dùng thực phẩm đóng hộp: Nên chọn thực phẩm tươi vì các loại thực phẩm đóng hộp, chế biến sẵn thường chứa nhiều muối, đường và phụ gia không tốt cho sức khỏe.
Không ăn thịt, hải sản sống hoặc nấu chưa chín: Những người bị tổn thương gan do suy gan bị suy giảm chức năng miễn dịch, làm tăng nguy cơ bị nhiễm độc do vi khuẩn và virus trong những thực phẩm này.
Người suy gan giai đoạn cuối tuyệt đối không được ăn thịt, hải sản sống
Kết luận
Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện chất lượng sống cho người bệnh suy gan giai đoạn cuối. Hy vọng qua bài viết này, bạn đã nắm bắt được những nguyên tắc dinh dưỡng cần thiết và biết cách lựa chọn thực phẩm phù hợp. Hãy luôn nhớ rằng, việc tuân thủ chế độ ăn uống lành mạnh, tránh xa các thực phẩm có hại và duy trì thói quen sinh hoạt khoa học sẽ giúp giảm tải áp lực lên gan, hỗ trợ quá trình điều trị và nâng cao sức khỏe tổng thể. Đừng ngần ngại tìm đến sự tư vấn của bác sĩ và chuyên gia dinh dưỡng để có một chế độ ăn uống tối ưu nhất cho tình trạng sức khỏe của mình. Sự quan tâm và chăm sóc đúng cách sẽ mang lại nhiều hy vọng và niềm tin trong hành trình chiến đấu với bệnh tật.
Lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc Chuyên viên y tế để được tư vấn cho từng trường hợp Bệnh cụ thể, không tự ý làm theo hướng dẫn của bài viết.