Axit glutamic là một trong tổng số 20 axit amin có sẵn ở cấu trúc Protein của hầu hết các sinh vật sống. Điều này đóng vai trò quan trọng đối với quá trình trao đổi chất của cơ thể và các biến đổi sinh hóa của hệ thần kinh trung ương. Theo đó, axit glutamic được biết đến là tiền chất tổng hợp GABA (axit gamma-aminobutyric ức chế) trong tế bào thần kinh GABAergic.
Công dụng của axit glutamic
Axit glutamic có nhiều công dụng như sau:
- Chiếm phần lớn thành phần protein và phần xám của vỏ não, đảm nhiệm chức năng tổng hợp các axit amin như alanine, leucine,…
- Ổn định quá trình tiết axit dạ dày.
- Chuyển hóa carbohydrate, xây dựng cấu trúc protein và cấu trúc tế bào của con người.
- Hỗ trợ các biến đổi sinh hóa ở hệ thần kinh trung ương.
- Duy trì độ pH ổn định cho da, liên kết các phân tử nước để giúp da luôn ẩm mịn.
- Cải thiện chức năng tim mạch, ổn định nhịp tim, từ đó làm giảm triệu chứng đau ngực xảy ra ở những người mắc bệnh tim mạch vành.
- Hỗ trợ điều trị chứng động kinh, loạn dưỡng cơ, rối loạn trí tuệ, tình trạng hạ đường huyết ở những người mắc bệnh tiểu đường.Hỗ trợ quá trình giải độc amoniac trong cơ thể.
- Đóng vai trò là một chất dẫn truyền thần kinh,hoạt hóa ion canxi, gián tiếp làm tăng tiết adrenalin.
- Sản xuất glutathione, chất chống oxy hóa mạnh mẽ, giúp hỗ trợ hệ thống miễn dịch và chống lại các gốc tự do gây hại.
- Ngăn ngừa tình trạng tổn thương thần kinh ở những bệnh nhân đang hóa trị.
- Hỗ trợ phòng ngừa và điều trị các triệu chứng suy nhược thần kinh, mệt mỏi do làm việc quá độ hoặc trong giai đoạn dưỡng bệnh như: mất ngủ, nhức đầu, chóng mặt, ù tai,…
- Tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của vi khuẩn có lợi trong đường ruột.
- Kết hợp với men vi sinh và prebiotic làm thúc đẩy sự phát triển của các chủng vi sinh vật có lợi trong đường ruột.
Chỉ định
Về bản chất, axit glutamic là một chất dẫn truyền thần kinh, được chỉ định sử dụng để điều trị các triệu chứng bệnh lý hoặc tình trạng sau đây:
- Mất ngủ.
- Nhức đầu.
- Chóng mặt.
- Ù tai.
- Suy nhược cơ thể và tinh thần.
Chống chỉ định
Axit glutamic được khuyến cáo chống chỉ định trong các trường hợp sau:
- Phụ nữ đang mang thai hoặc có kế hoạch mang thai.
- Phụ nữ đang cho con bú.
- Trẻ em.
- Người lớn hơn 60 tuổi.
- Người bị dị ứng với axit glutamic.
- Bệnh nhân bị suy gan.
Cách dùng thuốc
Thuốc axit glutamic được bào chế theo hai dạng chính là viên nang và viên nén, dùng bằng đường uống theo hướng dẫn như sau:
- Uống thuốc với một cốc nước đầy.
- Người lớn uống 3 lần/ngày, 1 viên/lần.
Liều dùng có thể thay đổi tùy thuộc vào tuổi tác, bệnh lý cần điều trị và khả năng đáp ứng thuốc. Người bệnh nên sử dụng thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ, không được tự ý uống hoặc ngừng uống đột ngột để tránh gây hại cho sức khỏe.
Ứng dụng của axit glutamic trong đời sống và y học
Ứng dụng trong đời sống
- Chất tạo vị: Axit glutamic là một dạng không liên kết được sử dụng phổ biến trong nhiều loại gia vị và phụ gia thực phẩm để làm tăng hương vị, điển hình như phô mai, nước tương, bột ngọt,…
- Mỹ phẩm làm đẹp: Được sử dụng phổ biến trong các loại mỹ phẩm chăm sóc da, tóc và cơ thể. Thành phần này có công dụng duy trì độ pH, dưỡng ẩm cho da và ngăn lão hoá. Đồng thời, axit glutamic cũng hình thành một lớp màng bao quanh sợi tóc, giúp bảo vệ tóc khỏi tác động gây hại từ bên ngoài.
- Cộng hưởng từ hạt nhân.
Ứng dụng của axit glutamic trong y học
Axit glutamic là axit amin tham gia vào quá trình tổng hợp protein, đồng thời đóng vai trò chính trong việc kích hoạt thần kinh. Trong y học, glutamate (dạng anion của axit glutamic) được chỉ định sử dụng cho những bệnh nhân trải qua phẫu thuật mạch vành, có tác dụng như một chất hỗ trợ quá trình trao đổi chất. Ngoài ra, đây cũng là thành phần xuất hiện trong một số loại thuốc điều trị bệnh động kinh, loạn dưỡng cơ, các bệnh liên quan đến nhận thức, rối loạn trí tuệ,…
Lưu ý khi sử dụng
Để đảm bảo an toàn cho sức khoẻ và mang lại hiệu quả điều trị tốt nhất, người bệnh cần cân nhắc một số lưu ý quan trọng sau đây khi sử dụng axit glutamic:
- Người bị dị ứng với axit glutamic không nên sử dụng thành phần này để tránh nguy hiểm đến tính mạng.
- Các đối tượng nằm trong nhóm chống chỉ định tuyệt đối không nên sử dụng thuốc hoặc sản phẩm có chứa axit glutamic.
- Dùng thuốc theo đúng chỉ dẫn của bác sĩ, tuyệt đối không sử dụng liều ít hoặc nhiều hơn.
- Có thể dùng thuốc trong bữa ăn, kết hợp với một cốc nước đầy để tránh tình trạng đau dạ dày.
- Đối với trường hợp quá liều, người bệnh nên thông báo với bác sĩ để được cấp cứu kịp thời, tránh xảy ra biến chứng nghiêm trọng.
- Trường hợp quên liều, người bệnh chỉ cần uống ngay khi nhớ ra, bỏ qua liều đã quên để uống liều kế tiếp, tuyệt đối không được dùng gấp đôi.
Câu hỏi thường gặp
Mụn bị hở đầu có thoa axit glutamic được không?
Axit glutamic không được khuyến cáo thoa lên các nốt mụn bị hở đầu vì có thể gây đau rát và kích ứng da. Nên chỉ sử dụng axit glutamic trên các vùng da không bị tổn thương hoặc vết thương hở.
Axit glutamic có dùng được cho trẻ em không?
Axit glutamic không nên dùng cho trẻ em vì nguy cơ gây hại cao hơn so với người lớn. Trẻ em cần được bác sĩ chuyên khoa hướng dẫn cụ thể trước khi sử dụng bất kỳ sản phẩm nào chứa axit glutamic.
Axit glutamic có tác dụng phụ gì không?
Một số tác dụng phụ của axit glutamic có thể bao gồm đau dạ dày, buồn nôn, và dị ứng. Nếu gặp bất kỳ tác dụng phụ nào, người dùng nên ngừng sử dụng và tham khảo ý kiến bác sĩ.
Kết luận
Axit glutamic là một axit amin thiết yếu với nhiều công dụng quan trọng đối với cơ thể, đặc biệt là hệ thần kinh trung ương. Nó không chỉ hỗ trợ điều trị các bệnh lý liên quan đến thần kinh mà còn có vai trò quan trọng trong mỹ phẩm và thực phẩm. Tuy nhiên, việc sử dụng axit glutamic cần tuân thủ nghiêm ngặt chỉ định của bác sĩ để tránh tác dụng phụ và đảm bảo an toàn cho sức khỏe. Qua bài viết này, hy vọng bạn đọc đã hiểu rõ hơn về công dụng và cách sử dụng axit glutamic, từ đó có thể áp dụng một cách hiệu quả trong cuộc sống hàng ngày.
Xin lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Độc giả vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể và chính xác nhất.
