Cây đủng đỉnh là một loại dược liệu quý trong y học cổ truyền với nhiều công dụng tuyệt vời cho sức khỏe. Những bài thuốc từ cây đủng đỉnh đã được sử dụng từ lâu để điều trị nhiều loại bệnh. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu chi tiết về cây đủng đỉnh, các công dụng của nó và cách sử dụng hiệu quả.
Tìm hiểu về cây đủng đỉnh
Tên gọi, danh pháp
- Tên tiếng việt: Móc
- Tên khác: Đủng Đỉnh, Đùng Đình, May Khuông (Tày)
- Tên nước ngoài: Jaggery Palm, Hill palm, Fishtail Palm (Anh), Caryote (Pháp)
- Tên khoa học: Caryota urens
- Họ: Cau (Arecaceae)
Cây đủng đỉnh là cây gì ?
- Cây đủng đỉnh là cây nhiệt đới tương đối điển hình. phân bố chủ yếu ở vùng nhiệt đới Nam Á và Đông Nam Á như Việt Nam, Singapore, Indonesia, Thái Lan và rải rác một số vùng thuộc châu Úc, châu Mỹ,…
- Cây thường mọc rải rác ở ven rừng thứ sinh, trong các lùm bụi gần khu dân cư. Còn được trồng ở nhiều nơi để làm cảnh.
- Cây đủng đỉnh ra hoa quả nhiều hàng năm hoặc cách năm. Tuy nhiên lượng cây con mọc từ hạt rất ít. Cây có khả năng sinh chồi khỏe từ gốc. Một năm cây mẹ có khả năng tạo thêm 3 -5 cây con, sau 10 năm trồng đã thành bụi lớn.
Bộ phận dùng:
Bẹ, rễ đủng đỉnh và quả
Thành phần hóa học:
Dịch của cây thu hái chứa nhiều đường sucrose (13.6%), dịch đã lên men chứa 1% đường giảm, 3 – 4,5% alcol và 0,3% acid acetic.
Cây đủng đỉnh trị bệnh gì và cách dùng cây đủng đỉnh?
- Bẹ đủng đỉnh có vị đắng, tính bình, có tác dụng thu liễm ,cầm máu, làm sít ruột, tan hòn cục. Bẹ đủng đỉnh được dùng làm thuốc chữa bệnh tiểu ra máu, tiểu rắt, tiểu tiện không thông, lỵ ra máu, rong kinh, rong huyết, ho ra máu. Liều dùng: ngày 20g đốt tồn tính tán bột uống hoặc sắc uống.
- Quả đủng đỉnh vị cay, tính mát, có tác dụng giải khát, chống mệt mỏi. Nhân quả móc giã nát, đắp chữa đau nửa đầu.
- Nõn thân 20 – 30g sắc với 400ml nước, còn 100ml uống có tác dụng nhuận tràng.
- Hoạt chất Caryotin trong quả đủng đỉnh đã được nghiên cứu và chứng minh có tác dụng chống viêm, tái tạo sụn khớp hiệu quả.
Các bài thuốc có cây đủng đỉnh
Chữa băng huyết: Bẹ đủng đỉnh phơi khô, phối hợp với xơ mướp, liều lượng bằng nhau, đốt thành tro. Mỗi lần uống 6g với ít rượu hoặc nước muối vào lúc đói.
Chữa rong huyết có đau bụng: Bẹ đủng đỉnh đốt tồn tính 80g, kinh giới sao đen 80g, hương phụ tứ chế 40g (chế biến với giấm, nước muối, nước tiểu trẻ em và rượu, phơi khô). Tất cả tán nhỏ, rây lấy bột mịn. Mỗi lần uống 8 – 16g, ngày 2 – 3 lần.
Chữa khí hư: Rễ đủng đỉnh, rễ cau, rễ tre, rễ cọ, mỗi loại 12g.Thái nhỏ, sắc đặc, còn 1 bát, chia 2 lần uống trong ngày, dùng 4 – 5 ngày.
Chữa động thai: Rễ đủng đỉnh, rễ chuối rừng, rễ chuối hột, liều lượng bằng nhau, sao vàng, sắc uống.
Chữa tiểu ra máu hay tiểu tiện không thông: Dùng bẹ cây đủng đỉnh 20g sắc uống
Chữa ho ra máu: Bẹ đủng đỉnh đốt tồn tính 10g, qua lâu nhân 12g, sắc uống trong ngày.
Lưu ý khi sử dụng cây đủng đỉnh:
- Vỏ quả đủng đỉnh gây ngứa nên đừng chạm vào mà không có dụng cụ bảo vệ. Nếu bị quả này làm ngứa thì bạn không được gãi. Cách giải quyết là hơ với lửa.
- Khi sử dụng rượu đủng đỉnh thoa lên da thì nên tránh các vết thương hở, mụn, loét… vì nó có thể gây ngứa ngáy hoặc phỏng
- Cẩn trọng khi dùng rượu móc với đối tượng là trẻ em, người trên 60 tuổi hoặc những người có vấn đề nghiêm trọng về sức khỏe. Nếu muốn dùng thì hãy hỏi ý kiến bác sĩ.
Câu hỏi thường gặp
Rượu quả đủng đỉnh có tác dụng gì?
- Rượu quả đủng đỉnh còn giúp lưu thông máu lên máu, hỗ trợ các bệnh về tiêu hóa, xương khớp.
- Cách làm:
- Bóp nát 5kg quả đủng đỉnh với 0.5kg đường phèn rồi để vào bình ủ 5 ngày. Lưu ý, nên dùng cả quả xanh lẫn quả chín để rượu ngon và chất lượng hơn.
- Sau đó đổ 3 – 4 lít rượu trắng 40 độ vào và ngâm khoảng 1 tháng là có thể sử dụng.
- Lưu ý, người lớn tuổi hoặc người sức khỏe yếu cũng cần cẩn trọng khi dùng rượu đủng đỉnh.
Cách sử dụng rượu ngâm đủng đỉnh chữa đau nhức khớp
Để chữa đau nhức xương khớp từ rượu Đủng đỉnh, bạn có thể sử dụng để uống hoặc xoa bóp.
- Dùng đường uống: Khi uống nên dùng vải lọc lấy rượu, nhằm tránh uống phải quả đủng đỉnh. Mỗi ngày bạn có thể sử dụng 1 chén Đủng đỉnh trong bữa cơm. Người già trên 60 tuổi và trẻ em không nên dùng theo cách này bởi cơ thể đã không còn sức đề kháng tốt nữa, rượu có thể gây ra những tác dụng không mong muốn.
- Dùng xoa bóp: Hằng này bạn lấy rượu Đủng đỉnh rồi xoa bóp lên vùng xương khớp bị đau, nhức mỏi. Tuy nhiên cần tránh xoa rượu lên vùng da có vết thương hở, chảy máu, đang bị viêm hoặc sưng mủ vì dị ứng.
Vì sao quả đủng đỉnh lại hiệu quả trong việc chữa đau xương khớp:
Từ những bài thuốc dân gian trên, các nhà Khoa học thuộc Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam đã nhận thấy tiềm năng lớn của việc sử dụng quả Đủng đỉnh trong việc điều trị bệnh xương khớp. Họ đã tiến hành nghiên cứu và phát hiện trong quả Đủng đỉnh chứa một hoạt chất có tác dụng kháng viêm, tái tạo – phục hồi sụn khớp, đó là Caryotin.
- Kích thích tế bào sụn khớp sản sinh mạnh mẽ.
- Tác dụng giảm sưng, chống viêm hiệu quả.
Cây đủng đỉnh là một dược liệu quý với nhiều công dụng tuyệt vời cho sức khỏe. Từ việc chống viêm, giảm đau đến tăng cường sức đề kháng và hỗ trợ tiêu hóa, cây đủng đỉnh mang lại nhiều lợi ích khi được sử dụng đúng cách. Hãy luôn tham khảo ý kiến của các chuyên gia trước khi sử dụng để đảm bảo an toàn và hiệu quả. Chăm sóc sức khỏe bằng các dược liệu tự nhiên là một cách tiếp cận gần gũi và bền vững, giúp bạn duy trì một cuộc sống khỏe mạnh và hạnh phúc.
Xin lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Độc giả vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể và chính xác nhất.
