Tăng acid uric máu là gì?
Acid uric là sản phẩm cuối cùng của quá trình chuyển hóa purin trong cơ thể. Purin có nhiều trong một số loại thực phẩm và đồ uống. Khi cơ thể chuyển hóa purin, nó tạo ra acid uric. Thông thường, acid uric được bài tiết qua nước tiểu. Tuy nhiên, nếu cơ thể sản xuất quá nhiều acid uric hoặc không bài tiết đủ, nó có thể tích tụ trong máu, dẫn đến tình trạng tăng acid uric máu.
Triệu chứng tăng acid uric máu
Hầu hết những người tăng acid uric máu không có triệu chứng. Tuy nhiên, ở một số người, nồng độ acid uric cao có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe, bao gồm:
- Bệnh gút: Đây là một bệnh viêm khớp do lắng đọng các tinh thể urat trong các khớp. Các triệu chứng của bệnh gút bao gồm đau dữ dội, sưng, nóng, đỏ ở khớp, thường xảy ra vào ban đêm.
- Sỏi thận: Acid uric có thể kết tinh thành sỏi trong thận, gây ra đau đớn và các vấn đề về thận.
- Bệnh thận: Nồng độ acid uric cao có thể làm hỏng thận theo thời gian.
Nguyên nhân tăng acid uric máu
Có hai nguyên nhân chính gây tăng acid uric máu:
- Tăng sản xuất acid uric: Điều này có thể do di truyền, béo phì, uống nhiều rượu bia, ăn nhiều thực phẩm giàu purin, hoặc một số bệnh lý nhất định như bệnh bạch cầu hoặc vẩy nến.
- Giảm bài tiết acid uric: Điều này có thể do bệnh thận, sử dụng một số loại thuốc lợi tiểu, hoặc mất nước.
Đối tượng nguy cơ tăng acid uric máu
Bạn có nguy cơ cao bị tăng acid uric máu nếu bạn có:
- Tiền sử gia đình mắc bệnh gút
- Béo phì
- Uống nhiều rượu bia
- Ăn nhiều thực phẩm giàu purin
- Mắc bệnh thận
- Sử dụng một số loại thuốc lợi tiểu
- Mất nước
Chẩn đoán tăng acid uric máu
Chẩn đoán chủ yếu dựa trên xét nghiệm máu để đo nồng độ acid uric. Nếu kết quả cao hơn 7 mg/dL, bạn có thể được chẩn đoán tăng acid uric máu. Bác sĩ có thể chỉ định thêm các xét nghiệm khác như xét nghiệm chức năng thận, nước tiểu, chọc dịch khớp hoặc chụp X-quang khớp để đánh giá toàn diện tình trạng sức khỏe và tìm kiếm biến chứng.
Phòng ngừa tăng acid uric máu
Bạn có thể phòng ngừa tăng acid uric máu bằng cách:
- Duy trì cân nặng hợp lý
- Hạn chế uống rượu bia
- Ăn chế độ ăn uống lành mạnh, hạn chế thực phẩm giàu purin
- Uống nhiều nước
- Tập thể dục thường xuyên
- Sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ
Điều trị tăng acid uric máu
Mục tiêu điều trị là hạ nồng độ acid uric trong máu xuống dưới 6 mg/dL và duy trì mức này lâu dài.
Phác đồ điều trị thường bao gồm:
- Thay đổi lối sống:
- Giảm cân: Giảm cân hiệu quả, đặc biệt là ở người béo phì, giúp hạ nồng độ acid uric đáng kể.
- Chế độ ăn uống: Hạn chế thực phẩm giàu purin như thịt đỏ, nội tạng động vật, hải sản có vỏ, đồ uống có đường, bia rượu. Ưu tiên thực phẩm giàu chất xơ, rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt và sữa ít béo.
- Uống nhiều nước: Nước giúp đào thải acid uric ra khỏi cơ thể hiệu quả. Nên uống ít nhất 2 lít nước mỗi ngày.
- Tập thể dục thường xuyên: Tập luyện ít nhất 30 phút mỗi ngày, 5 ngày mỗi tuần giúp tăng cường trao đổi chất, hỗ trợ hạ acid uric.
- Sử dụng thuốc:
- Thuốc ức chế men xanthin oxidase (XO): Giảm sản xuất acid uric trong cơ thể. Thuốc phổ biến nhất là allopurinol và febuxostat.
- Thuốc lợi tiểu uric: Tăng cường đào thải acid uric qua nước tiểu. Thuốc phổ biến nhất là probenecid và lesinurad.
Lựa chọn thuốc phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh, tình trạng sức khỏe tổng thể và khả năng đáp ứng thuốc của mỗi người. Bác sĩ sẽ kê đơn thuốc phù hợp và theo dõi hiệu quả điều trị.
Kết luận
Tăng acid uric máu là một tình trạng sức khỏe phổ biến có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng. Tuy nhiên, tăng acid uric máu có thể được kiểm soát hiệu quả bằng cách thay đổi lối sống và điều trị bằng thuốc. Nếu bạn có nguy cơ cao hoặc nghi ngờ mình tăng acid uric máu, hãy đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
